حتما می دانید که یک جامعه زمانی سالم می ماند که تک تک افراد آن سالم و سلامت باشند. که البته مصرف غذای سالم یکی از پارامتر های مهم برای رسیدن به این نتیجه است. غذای ناسالم موجب خمودگی انسانها و غیر فعال شدن بخش مهمی از جامعه و درگیری عده ای برای خدمت رسانی به بخش بیمار می گردد و هزینه های جبران ناپذیری به بار می آورد.
شاید باورش برایتان سخت باشد که در کشاورزیی که به صورت تجاری و متعارف انجام می شود از بیش از ۳۰۰ ترکیب شیمیایی خطرناک و مصنوعی نظیر آفت کش ها، علف کش ها و کودهای شیمایی به منظور کنترل آفات و حشرات و حاصلخیز سازی خاک استفاده می شود که بقایای این مواد پس از ورود به بدن می توانند موجب مشکلات زیادی از جمله: بروز نقص های مادرزادی، تولد نوزاد با وزن کم، اختلال در سیکل ماهانه زنان، سقط جنین، بلوغ زودرس و یا دیر رس، یائسگی پیش رس، تغییر در رفتار جنسی، کاهش تعداد اسپرم مردان، کاهش باروری و یا ناباروری، تغییر در سرعت متابولیسم، اختلال در سیستم غدد داخلی، ضعف عضلانی، کاهش حافظه، آسیب به سیستم عصبی و مغز، کاهش کارایی سیستم ایمنی بدن و نهایتا سرطانزایی شود. یافته ها حاکی از آنست که ۶۰ درصد سموم دفع آفات، ۹۰ درصد قارچ کش ها و ۳۰ درصد حشره کش ها سرطان زا می باشند!
امروزه اصطلاحاتی نظیر غذای ارگانیک، سالم و طبیعی به گوشمان می خورد که می تواند راه حلی برای این معضلات دردناک باشد! |
بیشتر بدانید: 17 ویژگی شگفت انگیز آبغوره ! / خرید آبغوره طبیعی
از جمله مزیت های محصولات ارگانیک که در واقع تفاوت محصولات ارگانیک و غیر ارگانیک نیز می باشد، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- عدم استفاده از مواد شیمیایی
2- مواد مغذی بیشتر
3- مزهی بهتر و طبیعی تر
4- عدم استفاده از هورمونها، آنتیبیوتیکها و داروهای شیمیایی در تولیدات حیوانی
5- محافظت از اکوسیستم
6- کاهش آلودگی و حفاظت از خاک و آب
7- حفاظت از تنوع کشاورزی
اما نکته ای که می تواند این انتخاب را به انتخابی هوشمندانه و مطمئن تبدیل کند این است که مواد غذایی ارگانیک یک راه موثر برای سلامت شخصی و جهانی است و این یک کمک مستقیم به ایجاد آیندهای روشنتر برای نسل بعدی میباشد. |
استانداردهای جهانی نظارت بر تولید و توزیع محصولات کشاورزی ارگانیک
هیئت استانداردهای ملی ارگانیک آمریکا در سال 1996 کشاورزی ارگانیک را اینگونه تعریف کرد: کشاورزی ارگانیک عبارت است از نظام مدیریت تولید اکولوژیکی که به تقویت و گسترش تنوع زیستی و چرخههای بیولوژیکی و فعالیتهای بیولوژیکی خاک میپردازد. نظام مزبور بر پایه حداقل بهرهبرداری از نهادههای خارج از مزرعه و نیز اقدامات مدیریتی برای بازسازی، نگهداری و تقویت توان اکولوژیکی بنا شده است.
قوانین و استانداردهای بینالمللی محصولات ارگانیک
در زمینه تولید محصولات کشاورزی ارگانیک دو استاندارد بینالمللی CAG و IFOAM مطرح هستند:
1- مجموعه قوانین راهنمای غذایی (CAG): از دیدگاه قانون، کشاورزی ارگانیک بهعنوان سیستم مدیریتی به سلامتی اکوسیستم، چرخه سازوکار و فعالیتهای بیولوژیکی خاک کمک میکند. در این قانون، بهمنظور یکپارچه کردن مراحل بستهبندی و فرآوری برای محصولات زراعی و باغی ارگانیک برچسب استاندارد به کار گرفته میشود.
2- فدراسیون بینالمللی جنبشهای کشاورزی ارگانیک (IFOAM): کشاورزهای اتحادیه اروپا و کشورهای غیر عضو اتحادیه (آمریکای شمالی، آمریکای جنوبی، آفریقا، آسیا و استرالیا) بر اساس قانون فدراسیون سال 2002، کشاورزی ارگانیک بر پایه امنیت غذایی، تغذیه مناسب، رفاه حیوانات و عدالت اجتماعی پایهگذاری شده است.
استانداردهاي پايه توليد و فراوري محصولات زيستي براي نخستين بار در سال ۱۹۸۰ توسط فدراسيون بينالمللي جنبش کشاورزي زيستي (IFOAM) منتشر شد. اين استانداردها هرسال موردبازنگری قرار ميگيرد و نسخه جديدي از آن منتشر ميشود. استانداردهاي پايه IFOAM، چگونگي کاشت، داشت، توليد، فراوري و مديريت محصولات زيستي را تشريح ميکند. اين استانداردها بازتاب شرايط کنوني توليد و فراوري محصولات زيستي هستند. استانداردهاي پايه IFOAM کامل، بينقص و حرف آخر نيست، بلکه مجموعه دستورالعملهايي است که بهطور پيوسته در حال اصلاح و تکميل و تطابق با عمليات کشاورزي زيستي در سراسر جهان ميباشد.
این استانداردها فقط چارچوبی را در اختيار سازمانهاي گواهی کننده و وضعکننده استانداردهاي سراسر جهان قرار ميدهد که بر اساس آن، قوانين محلي خود را بنا نهند و نبايد از آنها براي گواهي توليد در تمامي کشورها به یکشکل يکسان استفاده کرد. براي گواهي محصولات زيستي بايد شرايط خاص محلي و پيشنيازها و نيازهاي ديگري را نيز که در استانداردهاي پايه IFOAM به آنها پرداخته نشده است، در نظر گرفته شود. توليد و فراوري محصولات زيستي مستلزم رعايت استانداردهاي پايه IFOAM بهعنوان حداقل نيازها براي گواهي محصول از سوي شرکت گواهی کننده است. بنابراين بايد يک نظام بازرسي و گواهي منظم و سازمانيافته طراحي شود که سلامت اين محصولات و سلامت فرايند گواهي را تضمين کند تا اعتماد مصرفکنندگان جلب شود. کميته استانداردهاي IFOAM همکاري و مشاوره تنگاتنگي با سازمانهاي عضو IFOAM و ديگر نهادهاي دخيل در تدوين استانداردهاي پايه دارد. استانداردهاي پايه IFOAM در بخشهايي شامل اصول کلي، توصيهها، استانداردهاي پايه و فسخ برخي قوانين پيشين منتشر ميشود.
حال سوال اینجاست که چرا محصولات ارگانیک گرانتر است؟!
در نگاه اول به نظر می رسد که محصولات ارگانیک گران تر از بقیه ی محصولات باشد اما بیایید به این محصولات نگاه عمیق تری داشته باشیم.
زمان بیشتر (پروسه رشد)
می توان گفت مهم ترین دلیلی که باعث شده محصولات ارگانیک قیمت بالاتری داشته باشند این است که تولید کنندگان ارگانیک نسبت به تولیدکنندگان عادی زمان بیشتری را صرف پرورش محصول می کنند. در تولید محصولات ارگانیک از آفت کش ها و سموم شیمیایی استفاده نمی شود و محصولات با روش های طبیعی و بدون هیچگونه عوارض رشد می کنند و باعث می شود که سموم شیمیایی از مردم و محیط زیست دور بماند. از همین رو باید بدانید که انجام این اقدامات زمان و هزینه بیشتری را برای تولیدکنندگان به همراه دارد.
امکانات ویژه
برای تولید محصولات ارگانیک امکانات، تجهیزات و زمین ویژه ای نیاز دارند. زمینی که برای تولید محصولات ارگانیک استفاده می شود دارای ویژگی های منحصر به فردی است که با زمین های کشاورزی عادی متفاوت است، زیرا کشاورزان باید زمان و هزینه بیشتری را برای کنترل آفات و بیماری ها صرف کنند. همچنین آنها نمی توانند از تجهیزات کشاورزی به صورت مشترک در هر دو نوع زمین عادی و ارگانیک استفاده کنند. تمام این مسائل هزینه بیشتری را برای کشاورز به وجود خواهد آورد.
دوره های آموزشی ویژه
با توجه به شرایط خاص تولید محصولات ارگانیک، نیاز است که تولیدکننده این محصولات برای تولید آن دوره های آموزشی خاصی را طی کرده و زمان و هزینه زیادی را صرف انجام این کار کند. علاوه بر این موارد صاحبان این کسب و کار باید مطمئن باشند کارکنان و کارگران آنها از قوانین استاندارد در تولید پیروی می کنند. مهارتهای زیادی در ارتباط با تولید و پرورش این محصولات وجود دارد که لازم است کارکنان این شرکتها آنها را فرا گیرند.
بازار ارگانیک
با توجه به اینکه امروزه مصرف محصولات ارگانیک روز به روز در حال افزایش است اما همچنان بازار کوچکی را تحت شعاع خود قرار داده است و بازاریابی برای این محصولات نیازمند هزینه و زمان است که این امکانات برای شرکت های بزرگ تولید کننده محصولات ارگانیک وجود دارد اما برای تولیدکنندگان کوچک انجام این کار نیازمند صرف هزینه و زمان بیشتری است.
پس وقتی به قیمت بالای محصولات ارگانیک نگاه می کنید و از قیمت بالای این محصولات گلایه می کنید با توجه به زمان و هزینه ای که برای تولید این محصولات صرف می شود و با در نظر گرفتن فوایدی که برای انسان دارد متوجه می شوید که قیمت آن کاملا عادلانه و مقرون به صرفه می باشد.
بیشتر بدانید: خواص شیره انگور از نظر طب سنتی / خرید شیره انگور
علاوه بر این ها این تفاوت قیمت اندک که باعث کاهش آلودگی های زیست محیطی و محافظت از آن می شود شما را از تامین هزینه های هنگفتی که برای رفع آن در آینده انجام خواهید داد معاف می کند. |
وضعیت قوانین و استانداردهای ملی تولیدات ارگانیک در ایران
از تعداد 66 محصول اصلی زراعی و باغی کشاورزی جهان، ایران با 7 محصول زراعی و 15 محصول باغی در رتبههای اول تا دهم قرار دارد. بر اساس اعلام رسمی موسسه تحقیقات کشاورزی ارگانیک (FiBI) در سال 2007 حدود 15 هزار هکتار از اراضی ایران تحت پوشش کشاورزی ارگانیک بوده است و از مجموع 66 محصول کشاورزی کشور نیز تعدادی بهصورت ارگانیک تولید میشوند که از مهمترین آنها میتوان به انجیر، خرما، پسته، بادام، گیاهان دارویی، انار و فرآوردههای حاصله ازجمله (روغن دانه انار، کنسنانتره انار)، گلاب ، روغن گل، گل خشک، شیرینبیان، زعفران اشاره کرد.
وضعیت ثبت جهانی محصولات ارگانیک ایران
از گزارش 800 صفحه ای #اتحادیه_اروپا در خصوص کلیه محصولات ارگانیک #وارداتی به این اتحادیه، انواع محصولات ارگانیک با مبدأ ایران که توسط چهار کشور آلمان، فرانسه، انگلستان و هلند وارد اتحادیه اروپا شده فقط یک صفحه را به خود اختصاص داده است که متأسفانه اکثر این محصولات نیز توسط شرکتهای گواهی کننده خارجی و به نام شرکت های خارجی ثبت شده اند. از دلایل مهم بیتوجهی به کشاورزی ارگانیک در ایران، افزایش جمعیت و تصمیم سیاستگذاران بر تولید هر چه بیشتر برای دستیابی به امنیت غذایی و فدا کردن کیفیت برای رسیدن به کمیت است. از سوی دیگر عدم استقبال کشاورزان از تولید محصولات ارگانیک به دلیل نگرانی از کاهش احتمالی عملکرد محصول در واحد سطح و درنتیجه کاهش درآمد بوده است. شواهد نشان می دهد که این نگرانی بیمورد است زیرا اعمال شیوه های صحیح در عملیات کاشت، داشت و برداشت از هرگونه کاهش شدید عملکرد حتی در کوتاهمدت جلوگیری می کند. بررسی ها مؤید این مطلب است که در نقاط مختلف جهان، گذار به کشاورزی ارگانیک به شکل صحیح و بر پایه اصول بومشناختی موجب کاهش عملکرد محصولات نخواهد شد و یا این کاهش عملکرد را می تواند با توجه به مازاد قیمت محصولات ارگانیک جبران کرد. بررسی 205 سامانه ارگانیک و رایج نشان می دهد که عملکرد گیاهان زراعی در کشت بوم های ارگانیک بهطور متوسط 10 درصد کمتر از کشت بوم های رایج است. همچنین کاهش نهاده هایی که در کشاورزی ارگانیک مصرف نمیشوند میتواند هرگونه کاهش احتمالی عملکرد را در سامانه های ارگانیک در شرایط ایران جبران کند.
خلاء قانونی محصولات ارگانیک در ایران
در حوزه تولید محصولات گواهیشده و ارگانیک، قانونی در کشور وجود ندارد و بنا به اظهارات سعید سعادت مدیرکل دفتر محیطزیست و سلامت غذا وزارت جهاد کشاورزی طرح ملی تولید محصولات ارگانیک و ساماندهی محصولات گواهیشده در سال97 تدوینشده و قرار است با همکاری سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج و سایر معاونتها، لایحه تولید محصولات گواهیشده و ارگانیک تدوین و برای تصویب به مجلس شورای اسلامی ارسال شود. تشکیل شورای راهبری توسعه کشاورزی ارگانیک یکی از مهمترین اقدامات وزارت جهاد کشاورزی بوده و در این شورا مسئولیت تولید محصولات ارگانیک به دفتر محیطزیست و سلامت غذا واگذار شده است.
بررسیها نشان میدهند برای رسیدن به وضعیت مطلوب در زمینه تأمین مواد غذایی لازم در کشور باید 300 تا 400 هزار هکتار زمین کشاورزی را زیر کشت محصولات ارگانیک برد و در برنامه پنجم توسعه نیز پیش بینی شده که 25 درصد یعنی معادل چهار میلیون هکتار از اراضی زراعی و باغی تحت پوشش تولید محصولات ارگانیک قرار گیرند. هزینههای جانبی مربوط به تولید محصولات گواهیشده یکی از عواملی است که موجب میشود کشاورزان به این اقدام رغبت نداشته باشند. وزارت جهاد کشاورزی قصد دارد برای کشاورزان تسهیلاتی قرار دهد که کشاورزان بتوانند با استفاده از آن هزینههای جانبی این محصولات را بپردازند. ایجاد پایلوت محصولات گواهیشده در برخی استانها ازجمله اقدامات انجامشده این وزارتخانه میباشد. دریافت نشان استاندارد برای محصولات گواهیشده و ارگانیک ضروری است که تدوین دستورالعملهای مناسب در این رابطه در دستور کار وزارت جهاد کشاورزی قرار دارد.
فروشگاه محصولات ارگانیک سلوا با شناسایی دقیق زمین های کشاورزی و محصولات ارگانیک و خرید بدون واسطه این محصولات قیمت تمام شده ی آن ها را به حداقل کاهش داده و سبب توزیع مناسب و در دسترس بودن این محصولات گشته است. برای خرید محصولات ارگانیک کافیست اپلیکیشن سلوا را دانلود کنید تا خیلی راحت به این محصولات دسترسی داشته باشید. محصولاتی نظیر حبوبات و لبنیات مختلف:
بیشتر بدانید: هرآنچه از شکر قهوه ای باید بدانید + فیلم/ خرید شکر قهوه ای
اصول کشاورزي ارگانيک
کشت و توسعه ی کشاورزی ارگانیک اصول خاصی دارد. که فهمیدن و درک این اصول برای رشد و توسعه ی کشارزی اونم از نوع ارگانیکش ضروریه و باعث بهبود و ارتقای جهانی این فعالیت می شود.
صنعت کشاورزی را ارزش های اجتماعی، تاریخی و فرهنگی یک جامعه تشکیل می دهد و اگر می خواهید از این اصول استفاده کنید باید حس مسئولیت در برابر آب، خاک ،گیاهان ،حیوانات و... را داشته باشد و به پویایی باغات که میراثی ارزشمند برای نسل آینده است توجه داشته باشید.
اصل سلامت
در این اصل همانطور که از اسمش پیداست باید سلامت خاک ها، گياهان، حيوانات، انسان ها و کره زمين را که هيچ يک از ديگری مجزا و مستقل نيست را باید حفظ و افزايش داد. اين اصل میتواند این نکته رو به ما گوشزد کند که سلامت افراد و جوامع انسانی از سلامت اکوسيستم مجزا نیست و خاک های سالم ، محصولات سالم و انسان های سالم را بوجود می آورند. سلامت در اینجا به معنی سلامت در کليه سيستم های زندگی است و فقط به نبودن بيماری ها برنمیگردد بلکه نگهداری فيزيکی و سالم اکولوژی را نیز شامل می شود.
هدف کشاورزی ارگانيک چه در کشاورزی چه در فرآوری و چه در توزيع يا مصرف، افزايش سلامت اکوسيستم ها و ارگانيسم ها از کوچکترين مخلوقات در خاک تا انسان مي باشد.
کشاورزی ارگانيک در نظر دارد با توليد با کيفيت بالا و مواد مغذی به کاهش بیماری ها و مراقب های سلامتی کمک نمايد و این همان پیشگیری بهتر از درمان است.
از سوی ديگر باید از کاربرد تقويت کننده ها (کودها)، آفت کشها، داروهای حيوانی و افزودنی های غذايی که ممکن است تاثيرات زيان باری به سلامت داشته باشد پرهيز شود.
اصل انصاف و عدالت
کشاورزی ارگانیک را یک صنعت تمام بعدی در نظر می گیرند و معتقدند که رفتار، اخلاق یا روحیات افرادی که در این زمینه کار می کنند می تواند در کیفیت محصولات اثر گذار باشد به همین دلیل با توجه به فرصت ها و قابليت های زندگی و محيط های عمومی اطمينان از انصاف را باید داشته باشید.
انصاف بوسيله عدالت و احترام متقابل بين انسان ها تا وابستگی های ديگر زندگی را شامل می شود.
تاکيدات اين اصل اینگونه است که آنهايی که درگير کشاورزی ارگانيک شده اند باید روابط انسانی را به طريقی هدايت نمايند که در تمام سطوح از رعايت عدالت و انصاف برای تمام اعضاء ، کشاورزان، کارگرها، فراوری کنندگان، تجار و مصرف کنندگان اطمينان حاصل نمايند.
کشاورزي ارگانيک باید برای هر شخصی که درگير آن می شود کيفيت خوبی از زندگی را ايجاد نمايد و به کاهش تنگدستی و فقر و حاکميت غذای سالم کمک نمايد.
اصل مراقبت
کشاورزي ارگانيک سيستم پايدار و زنده ای است که به شرايط و تقاضاهای داخلی و خارجی پاسخ مي دهد.
کسانی که در این حیطه شاغل هستند می توانند با بالابردن کارایی به سود دهی بیشتری برسند اما مراقب باشند که این سود دهی نباید سلامتی و رفاه جامعه را به خطر بیاندازد. در نتيجه تکنولوژی های جديد و متد های موجود باید مورد ارزيابی و بازنگری قرار گیرند.
علوم متنوعي براي اطمينان از سلامتی و درستی کشاورزی و اکولوژی مورد نياز است و البته دانش علمی به تنهايی کافی نيست. تجربه عملی،تجميع افکار، سنتهای ملی و دانش بومی برای آزمايش و ارائه راه حل پيشنهادی صحيح نيز، ضروری است و تصميمات باید ارزش ها و تمام نيازهای فردی که تحت تاثير آن است را به صورت شفاف و مشترک نشان دهد.
منابع: zoomit.ir ، asriran.com